حضانت فرزند بدون طلاق در تهران همانطور كه مي دانيد بحث حضانت فرزند معمولا پس از طلاق و جدايي والدين و يا فوت يكي از والدين كودك مطرح مي شود. اما اين سوال وجود دارد كه آيا مي توان حضانت فرزند را قبل از طلاق گرفت؟ اگر اين امكان وجود دارد، چگونه مي توان بدون طلاق حضانت را گرفت؟

تعريف حضانت كودك
حضانت يك اصطلاح عربي است و در قوانين ايران كه برگرفته از احكام اسلام است، براي مفهوم ولايت، نفقه و تربيت فرزند به كار مي رود. در موضوع حضانت، رشد جسماني كودك بيش از رشد بعد اخلاقي كودك مورد توجه قرار مي گيرد.
   طبق قانون 1168 هجري قمري، نگهداري و حضانت فرزندان به عنوان يك حق و وظيفه بر عهده والدين است. بنابراين هيچكس نمي تواند بدون دليل و دليل موجه و قانون و حكم دادگاه اين حق را از پدر يا مادر سلب كند. (ماده 1175 ق.م.)
همچنين با توجه به اينكه حضانت بر عهده والدين است، والدين نمي توانند از نگهداري، تأمين مالي و تربيت فرزند يا فرزندان خود اجتناب كنند و در صورت امتناع از نگهداري طفل، با تكليف قانوني مواجه مي شوند. (1172 بعد از ميلاد)
طبق ماده 1178 ق.م ابوين يعني پدر و مادر مكلفند طفل يا اولاد را به اندازه توانايي خود تربيت كنند و از آنها كوتاهي نكنند. يعني نسبت به تحصيل خود سهل انگاري و سهل انگاري نكنند.
بنابراين تا زماني كه پدر و مادر با هم زندگي مي كنند، حضانت فرزند يا فرزندان بر عهده هر دو است.اما هنگام جدايي طبق اصلاحيه ماده 1169 ق.م مصوب 1382: براي حضانت اولاد مادر تا سن هفت سالگي اولويت دارد و بعد از آن اولويت با پدر است مگر اينكه مصلحت كودك به چيز ديگري نياز دارد بعد از 7 سال تمام در صورت اختلاف با رأي دادگاه تكليف حضانت تعيين مي شود.
وقتي كودك به سن بلوغ رسيد (پسر 15 قمري، دختر 9 سال) مي توانند انتخاب كنند كه با كدام يك از والدين خود زندگي كنند. در هر صورت تأمين مخارج و نفقه فرزند با پدر است.
در صورت فوت يكي از پدر و مادر بر اساس ماده م 1171 ق.م.حضانت با پدر يا مادري است كه در قيد حيات است و اگر پدر فوت كرده باشد و براي طفل قيم معين كرده باشد حضانت همچنان با او خواهد بود. مادر، مگر اينكه مادر شرايط لازم براي حضانت را نداشته باشد و طبق نظر دادگاه، حضانت مادر به نفع طفل نباشد.
اما اگر پدر و مادر هر دو فوت كنند، حضانت طفل به عهده جد پدري است و اگر در قيد حيات نباشد، حضانت طفل به ترتيب ارث بر عهده نزديك ترين فرد خانواده است.
حضانت فرزند بدون طلاقبا توجه به توضيحات ارائه شده، معمولاً بحث حضانت پس از طلاق يا فوت يكي از والدين يا هر دو مطرح مي شود، اما قبل از طلاق، حضانت به عنوان يك حق و تكليف قانوني بر عهده پدر و مادر است.
با اين حال، ممكن است قبل از طلاق نيز شرايطي مانند اختلافات خانوادگي يا عدم صلاحيت والدين وجود داشته باشد كه موضوع حضانت فرزند را مطرح كند.
در اين موارد شرايط قانوني خاصي وجود دارد كه به موجب آن حضانت يكي از والدين يا هر دو توسط دادگاه سلب و به ديگري واگذار مي شود.
بنابراين، مسئوليت حضانت طفل يا فرزندان قبل از طلاق، هميشه بر عهده والدين است، مگر در شرايط خاصي كه نياز به تعيين تكليف حضانت باشد يا عدم صلاحيت يكي از والدين يا هر دو به تأييد دادگاه برسد.
در بحث حضانت، اصل بر رعايت مصلحت طفل است، بنابراين اگر مثلاً نحوه تربيت و نگهداري پدر به مصلحت طفل نباشد و در خطر باشد، هر يك از اقارب حتي مادر نيز مي تواند براي سلب حضانت از پدر به دادگاه مراجعه كند. به همين ترتيب امكان درخواست حضانت از طرف پدر براي مادر وجود دارد. به همين ترتيب هيچ يك از والدين حق حضانت را ندارند و به درخواست بستگان يا اولياي دم حق حضانت از آنها سلب مي شود.
مستند اين راي ماده 1173 قانون مدني است كه مواردي از ابطال و تغيير حضانت را بيان مي كند. در اين ماده آمده است: هر گاه سلامت جسماني يا تربيت اخلاقي طفل به دليل عدم مراقبت يا انحطاط اخلاقي پدر يا مادري كه طفل تحت حضانت اوست در خطر باشد دادگاه مي تواند از بستگان طفل درخواست كند. يا قيم او يا به درخواست رئيس قوه قضائيه هر تصميمي را كه براي حضانت طفل مقتضي و ضروري بداند اتخاذ كند.